|
|
|
|
Die Gaste, SAYI: 2 / Temmuz-Ağustos 2008
|
68 Mayıs
Her şey bir fotoğrafla başlar...
Vietnamlı savaşçının ABD kuklası Güney Vietnam ordusunun bir subayı tarafından, kameralar önünde katledilişinin fotoğrafıdır bu.
1965 yılında ABD tarafından işgal edilen Vietnam ilk kez dünya kamuoyunun dikkatini çeker. Fransız solcu öğrenciler Vietnamla Dayanışma eylemleri başlatır.
22-23 Mart – Cuma. 23 yaşındaki Alman-Fransız bir öğrenci Daniel Cohn-Bendit’in öncülüğünde 150 kişilik bir grup öğrenci, Paris banliyösünde bulunan Nanterre Üniversitesi rektörlüğünü işgal eder. Öğrenciler oluşumlarına “22 Mart Hareketi” adını verirler.
22 Nisan – Pazartesi. Kültür insanı, Fransız olduğu kadar dünya sinema mirasına sahip çıkan, Fransız Sinematek’inin kurucusu ve başkanı Henri Langlois görevine iade edilir. Langlois’in Şubat ayında devrin Kültür bakanı Andre Malraux tarafından azledilmesi, başta sinema dünyası olmak üzere Fransız aydın kamuoyunda büyük tepki yaratmıştı. 2 ay süreyle yönetmenler, ünlü oyuncular ve sanatçılar büyük gösteri ve eylemlerle bakan ve iktidarı protesto etmişlerdi.
3 Mayıs – Cuma. Nanterre Üniversitesi kaynamaktadır. Rektör okulu kapatmağa karar verir. Daniel Cohn-Bendit ve 7 arkadaşı Disiplin Kuruluna sevkedilir. Paris Sorbonne Üniversitesi’nde sol öğrenci örgütü UNEF’in (Ulusal Öğrenci Dernekleri Birliği) bürosu “Occident/Batı” isimli faşist bir öğrenci grubu tarafından yakılır. Nanterre’li öğrenciler Sorbonne’lu arkadaşlarıyla dayanışmaya gelirler. Sorbonne rektörü polisin üniversiteyi boşaltmasına izin verir. Öğrencilerle polis arasındaki şiddetli çatışmalar civara, Quartier Latin mahallesine yayılır. 20’si ağır 100’ün üstünde kişi yaralanır, 596 kişi gözaltına alınır.
6 Mayıs – Pazartesi. Öğrencilerin Quartier Latin’de gösteri yürüyüşünün fazla kalabalıklaştığı gerekçesiyle polis müdahale eder. Polis saldırısında pek çok gösterici yaralanır. Öğrenciler sokaklara barikat kurarlar. Sonuçta 600 civarında öğrenci, 345 polis yaralanmış, 422 kişi tutuklanmıştır. İlerleyen günlerde protesto gösterileri diğer taşra kentlerine, tüm Fransa’ya yayılır.
10 Mayıs – Cuma. Paris’te yapılmakta olan ABD-Vietnam barış görüşmelerinde güvenliği sağlamak gerekçesiyle Paris dışından yeni güvenlik gücü getirilir. Öğrencilerin protesto eylemleri sürer ve her tarafta barikatlar kurulur. Kaldırım taşları polise karşı direnişin en önemli silahıdır. Toplum polisi gece yarısı saldırır. Taşradan gelen Hareketli Polis Birlikleri saldırının başını çeker. Sonuç, 251’i polis, 102’si öğrenci toplam 367 kişi yaralanır. 468 öğrenci tutuklanır. Çatışmalar süresince 60 otomobil yakılmıştır. Taşradan getirilen Hareketli Polis Birlikleri’nin öğrencilere karşı gösterdiği şiddet kamuoyunun tepkisine yol açar.
13 Mayıs – Pazartesi. Sendikalar ülke çapında 24 saat genel grev ilan ederler. Paris sokaklarını dalga dalga insan yığınları kaplar. Öğrenci eylemlerine, öğretim üyeleri, sendikalar ve çok sayıda siyasi kişi de katılır. Fransa’nın bütün kentlerinde yürüyüşler ve protesto eylemleri başlamıştır.
Nantes’de Sud Aviation işçileri greve başlar, fabrikayı işgal ettiler ve fabrika yöneticilerini bürolarına hapsederler.
14 Mayıs – Salı. Nantes’de Bouguenais işçileri fabrika kapılarına kaynak yaparak yöneticileri içeriye hapsederler.
15 Mayıs – Çarşamba. Sorbonne’a çok yakın ve Quartier Latin mahallesinde bulunan Odéon Tiyatrosu öğrenciler tarafından işgal edilir. Burası durmaksızın süren toplantıların düzenlendiği devrim bürosuna dönüşür.
Cleon’daki Renault işçileri aynı biçimde greve başlar ve fabrikaya kızıl bayrak çekilir.
18 Mayıs – Cumartesi. Özel sektörde başlayan grev dalgaları kamu sektörü ve devlet bürolarına kadar yayılır. Greve katılan işçilerin sayısı 2 milyona ulaşır.
Cannes Film Festivali’nin 3 jüri üyesi istifa ederken aralarında Alain Resnais, Carlos Saura gibi isimlerin olduğu bazı yönetmenler filmlerini yarışmadan çekerler. Düzenleme komitesi ertesi gün festivali iptal eder. Romanya’da bulunan Devlet Başkanı General De Gaulle resmi ziyaretini kısa keserek acilen ülkeye döner.
22 Mayıs – Çarşamba. Fransa’da 8 milyonun üstünde çalışan greve gider. Almanya’ya gitmiş olan Daniel Cohn-Bendit’in Fransa’ya girişi yasaklanır. Protesto yürüyüşlerinde çatışmalar olmaz.
24 Mayıs – Cuma. Paris’te tarihin en büyük işçi mitingi yapılır. Öğrenciler eylemlerini Lyon garı çevresine yayarlar.
General De Gaulle televizyonda Fransızlara hitaben yaptığı konuşmada, halkoyuna sunulacak bir yasa tasarısından söz eder. Ve kendi cumhurbaşkanlığını ortaya koyar. Sokaklar General’in istifasını ister. Polisle yeni çatışmalar yaşanır. Quartier Latin’de şiddetli çatışmalar olur. Sonuç, 456 yaralı, 795 tutuklama. Bordeaux, Lyon, Nantes, Marsilya ve Strasbourg’da görülmemiş çatışmalar yaşanmaktadır. Bu arada Lyon’da kaza sonucu kamyon altında kalan bir polis ölür.
25/27 Mayıs – Cumartesi/Pazartesi. Çalışma Bakanlığı’nın Paris Grenelle sokağındaki binasında işçi ve işveren sendikaları müzakerelere başlar. 9 milyonu aşkın işçi grevdedir. 1936’da bile grevcilerin toplam sayısının 6 milyon olduğu düşünülecek olursa rakam tarihi ve etkileyicidir. Taraflar arasında Fransız sosyal tarihinin belki de en tanınmış antlaşması, “Grenelle Antlaşması” imzalanır. Ancak sendikaların anlaşmasını işçilerin büyük bir kısmı tanımaz. Siyasilerin de katılımıyla öğrenci gösterileri devam eder. En büyük işçi sendikası CGT Paris ve diğer kentlerde kendi başına gösteriler düzenler. Daniel Cohn-Bendit ertesi gün kaçak yollardan Fransa’ya döner.
29 Mayıs – Çarşamba. Bakanlar Kurulu toplantısı iptal edilir. General De Gaulle ortadan kaybolur. Almanya’nın Baden-Baden kentindeki Fransız birliklerine sığınır. Fransız Komünist Partisi bir Halk Hükümeti talep eder
30 Mayıs – Perşembe. Radyo General de Gaulle’ün Almanya’nın Baden Baden kentindeki bir NATO karargahında bulunan Fransız general Massu ile görüştükten sonra devletin başında kalmağa karar verdiğini, ancak Millet Meclisi’ni feshettiğini duyurur. Generalin yandaşları Champs-Elysées caddesi doldurur. De Gaulle yanlısı bu yürüyüşe bir milyona yakın kişi katılır.
31 Mayıs – Cuma. Başbakan Georges Pompidou yeni bir hükümet kurduğunu açıklar. Hafta başında hemen hemen bütün işyerlerinde işbaşı yapılır, grevler sona erdirilir. İşgal altındaki Sorbonne boşaltılır.
Ve Mayıs Rüyası sona erer.
|
|
|
|
|
